Rezonans magnetyczny (MRI) w swej klasycznej postaci jest świetnym narzędziem diagnostycznym. Wykonany w formie badania z podaniem środka cieniującego (kontrastu) stanowi jeszcze lepszy instrument do obrazowania tkanek, w tym stawów. Szczególną formą badania MRI stawów jest artrografia – dzięki niej można na zdjęciach zobaczyć elementy, których nie uwidoczniły inne metody obrazowania.Dzięki artrografii uwidocznione zostają te struktury stawu i towarzyszące mu elementy, których nie widać było w zwykłym badaniu tomografem, rentgenem czy rezonansem, np. więzadła, łąkotka czy śródstawowe wolne ciała chrzęstne. Artrografia stanowi bardzo dobre narzędzie diagnostyczne do oceny stawów o skomplikowanej budowie, takich jak np. staw barkowy czy staw kolanowy:
- dostarcza wyników, na podstawie których potwierdza się lub wyklucza istnienie schorzenia elementów układu ruchu i planowane są dalsze leczenie oraz rehabilitacja: kolana lub barku;
- uwidacznia elementy, które dotychczas można było zaobserwować tylko dzięki możliwościom, jakie daje inwazyjna, endoskopowa metoda obrazowania wnętrza stawu, np. artroskopia kolana.
Rezonans magnetyczny stawu kolanowego lub barkowego w połączeniu z artrografią stanowią doskonałe uzupełnienie tradycyjnego skanowania MRI – szczególnie w stanach pourazowych.
Artrografia - warianty jednej metody
Artrografia może być procedurą nieinwazyjną lub minimalnie inwazyjną. Wykorzystuje się ją do zobrazowania obrąbka stawowego, przyczepów mięśni oraz zachyłków jamy stawowej. Polega na podaniu środka kontrastującego i soli fizjologicznej dożylnie lub bezpośrednio do stawu. Następne przeprowadza się badanie MRI w trzech płaszczyznach obrazowanego obszaru:- poprzecznej
- czołowej
- strzałkowej.
W artrografii bezpośredniej wykorzystuje się zjawisko rozdęcia stawu, co sprzyja lepszemu obrazowaniu badanego obszaru. Tego rozdęcia nie trzeba się obawiać, ponieważ po badaniu środek kontrastujący ulega wchłonięciu i jama stawu wraca do pierwotnej wielkości.
W zależności od stanu zdrowia pacjenta, badanie wykonywane jest w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych. Może być przeprowadzone w następujących wersjach:
- tylko artrografia – na początku przeprowadzane jest klasyczne, krótkie (składające się z kilku sekwencji) badanie MR. Dzięki uzyskanym obrazom lekarz otrzymuje podstawowe informacje o tym, jak wygląda badany staw i zyskuje zarys tego, jakich wyników może się spodziewać po wykonaniu artrografii. Po wstępnym MRI następuje podanie środka kontrastującego i pełny rezonans magnetyczny kolana lub barku. Całe badanie trwa ok. godziny;
- artrografia i pełny wstępny skan MRI – na początku przeprowadzane jest kompletne badanie MRI danego stawu. Uzyskane skany dają lekarzowi pełen obraz tego, jak wygląda chrząstka stawowa i inne elementy stawu. Następny etap to podanie środka kontrastującego i ponowne badanie MRI – tym razem już artrograficzne. W tym wariancie badanie jest nieco dłuższe – trwa ok. 1,5 godz.
Artrografia - kiedy badanie?
- Wskazaniem do rezonansu magnetycznego z wykorzystaniem artrografii są wszelkie uszkodzenia chrząstki stawowej i więzadeł stawu – szczególnie spowodowane urazami, a na te są wyjątkowo często narażone m.in. staw kolanowy oraz barkowy. To badanie jest również bardzo przydatne do oceny skuteczności leczenia łąkotek kolanowych.
Na artrografię stawu kolanowego dostaniemy skierowanie, kiedy istnieje podejrzenie chorób i nieprawidłowości takich, jak:
- reumatoidalne zapalenie stawów, co może sugerować cysta Bakera (torbiel Bakera), która w tym schorzeniu występuje często i tworzy się w dole podkolanowym najczęściej u sportowców lub osób z nadwagą i otyłością, wypełnia ją woda;
- urazy kolana – niezależnie od tego, w jakich okolicznościach uraz miał miejsce, np. w domu podczas przyklękania przy szafce czy na boisku sportowym, badanie dostarczy informacji, czy zostało naciągnięte ścięgno, uszkodzone zostały więzadła w kolanie, pęknięciu uległa łękotka kolana (będzie możliwe również zróżnicowanie, czy urazowi uległa łąkotka przyśrodkowa lub boczna);
- zwyrodnienie stawu kolanowego;
- zmiany dotykające więzadła kolanowe i chrząstki stawowe;
- martwica kostno-chrzęstna;
- śródstawowe wolne ciała.
Wskazaniem do artrografii stawu barkowego będą:
- niestabilny staw ramienny;
- zespół bolesnego barku, którego przyczyną mogą być zapalenie stawu barkowego, naciągnięcie ścięgna lub przeciążenie mięśni;
- uszkodzenie ścięgien stożka rotatorów czy głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia.
