Układ narządu ruchu budują: układy kostny, stawowy oraz mięśniowy. Ze względu na złożoną budowę oraz ścisłe połączenie wszystkich elementów – często dochodzi do wad i uszkodzeń układu ruchu.
Nagłe i silne urazy o sile przekraczającej wydolność kości i tkanek miękkich powodują określone uszkodzenia narządu ruchu. Najczęściej są to złamania kości, zwichnięcia stawów (w tym uszkodzenia torebek stawowych i więzadeł), rozerwanie ścięgien czy mięśni. Niewielkie urazy, a także mikrourazy mogą prowadzić do powolnych i często niezauważalnych uszkodzeń w obrębie narządu ruchu, które kończyć się mogą złamaniem kości lub naderwaniem ścięgna, więzadła itp. Pierwszym niepokojącym sygnałem jest ból, który może świadczyć o przeciążeniu lub uszkodzeniu mechanicznym.
Do najczęstszych przyczyn związanych z urazami mięśni zalicza się: przetrenowanie, nieprawidłowe lub niewystarczające rozciągnięcie mięśni, nieprzygotowanie mięśni do wysiłku oraz nagłe i niekontrolowane ruchy. Skutkiem mogą być urazy mięśni związane z ich:
- stłuczeniem,
- nadciągnięciem,
- rozerwaniem,
Uszkodzenia powysiłkowe mięśni
Uszkodzenie powysiłkowe mięśnia to zarówno uraz mięśni, jak i ścięgien – włóknistych pasm tkanek łączących mięśnie z kośćmi. Wyróżnia się dwa rodzaje uszkodzenia powysiłkowego mięśnia. Mówimy o uszkodzeniu ostrym, które powstaje w wyniku nadmiernego i nagłego nacisku na mięśnie. Dochodzi wtedy do rozerwania włókien mięśniowych, co prowadzi do objawów, takich jak: krwawienie, obrzęk, ból, utratę siły i zakresu czynności konkretnego mięśnia.
Uszkodzenie mięśnia występuje najczęściej wtedy, gdy mięśnie są poddane nagłemu i nadmiernemu napięciu i jednocześnie są osłabione oraz zmęczone. Tego typu uszkodzenia najczęściej lokalizuje się z tyłu uda, czyli w okolicach ścięgna podkolanowego. Na te kontuzje najbardziej narażone będą osoby, które na co dzień prowadzą siedzący tryb życia i nagle podejmują intensywny wysiłek fizyczny.
Z kolei, uszkodzenie mięśnia z nadmiernego użycia są skutkiem powtarzanego napięcia mięśni przez dłuższy czas. Najczęściej dotyczy to mięśni pleców i pachwin, również nogi i ramiona będą podatne na tego rodzaju uszkodzenia.
Uraz mięśnia – objawy i leczenie
Urazy mięśni najczęściej objawiają się charakterystycznym, punktowym bólem. Często dochodzi także do ograniczenia ruchu, obrzęków czy krwiaków. Wszystko zależne jest od stopnia uszkodzenia.
Wszelkie urazy mięśni powinny być rozpoznane przez lekarza, który zleca wykonanie konkretnych badań. Najczęściej osoby, które zmagają się z urazami mięśni muszą skorzystać z profesjonalnych zabiegów z zakresu fizjoterapii i rehabilitacji.
W przypadku urazu mięśni zaleca się fizykoterapię, która wykorzystuje działanie naturalnych czynników fizycznych, np. wody, światła, prądu elektrycznego czy niskiej temperatury. Fizykoterapia pobudzi procesy biologiczne w tkankach oraz zmniejszy dolegliwości bólowe, obrzęki oraz stan zapalny. Szczególnie zalecany jest laser wysokoenergetyczny, który przyspiesza regenerację uszkodzonych włókien mięśniowych. W fizjoterapii wykorzystuje się także masaże lecznice, np. masaż poprzeczny tkanek miękkich, a także terapię manualną szczególnie techniki terapii powięziowej. W niektórych przypadkach zaleca się również kinesiotaping, który polega na oklejaniu specjalnymi plastrami okolic urazu mięśni. Metoda kinesiotapingu ma celu stabilizację i odciążenie uszkodzonego mięśnia, oraz stwarza warunki do szybszej regeneracji włókien mięśniowych.
Istotnym elementem rehabilitacji będą także ćwiczenia izometryczne, rozciągające, wzmacniające i oporowe. Pacjenci wykorzystują do ich wykonywania piłki, taśmy, trampoliny itd. Dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom pacjent poprawi elastyczność mięśni, wzmocni je oraz usprawni krążenie.
