Lepiej zapobiegać niż leczyć; a jeśli już leczyć, to najlepiej bez interwencji chirurgicznej, nawet tak ograniczonej jak artroskopia kolana. Rehabilitacja profilaktyczna jest właśnie tym rozwiązaniem, dzięki któremu można uniknąć inwazyjnych zabiegów medycznych.
Rehabilitacja zamiast operacji - wyścig z czasem
Operacja to instrument interwencji medycznej, po który sięga się w ostateczności. Jeśli wyczerpie się i tę możliwość leczenia, a efekty nie są widoczne lub powstaje niepełnosprawność, nie pozostaje nic poza nadzieją. Lub poza rehabilitacją pooperacyjną. Aby uniknąć tak skrajnej sytuacji, fizjoterapeuci polecają, by jak najwcześniej zacząć wykorzystywać profilaktyczny potencjał leczniczy rehabilitacji przedoperacyjnej tam, gdzie to możliwe. Większość schorzeń, jeśli leczenie nie jest wdrażane, ulega bowiem pogłębieniu, co powoduje z czasem dolegliwości w obszarach oddalonych od pierwotnego ogniska choroby. Dzieje się tak, ponieważ elementy objęte chorobą są powiązane ze sobą i z pozostałymi tkankami. Zakłócenie biomechaniki ciała i dolegliwości bólowe powodują, że spada aktywność fizyczna. To z kolei niekorzystnie odbija się na metabolizmie organizmu, na jego ogólnej sprawności i na kondycji.
Rehabilitacja zamiast operacji - kiedy można stosować?
Zabiegi rehabilitacyjne są bardzo skuteczną alternatywą dla operacji chirurgicznych w przypadku chorób układu ruchu. Mogą być postępowaniem terapeutycznym z wyboru wszędzie tam, gdzie nie występują skrajne urazy lub zniszczenia elementów zapewniających prawidłową mechanikę ciała, takie jak np. zerwanie ścięgna czy złamania kości z przemieszczeniem, w których interwencja chirurgiczna jest bezwzględnie konieczna. Przykładem niezwykłej skuteczności profilaktycznej zabiegów fizjoterapeutycznych jest rehabilitacja kręgosłupa krzyżowo-lędźwiowego dotkniętego chorobą zwyrodnieniową czy lumbalizacją. Fizjoterapia podjęta odpowiednio wcześnie zabezpiecza przed takimi konsekwencjami, jak rwa kulszowa czy choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego.
Znakomite efekty prewencyjne przynosi także wczesna rehabilitacja stawu kolanowego czy rehabilitacja stawu skokowego. Dobrze dobrany trening kończyny czy odpowiednio dopasowana terapia manualna zmniejszają lub likwidują stan zapalny. Dzięki temu redukuje się ryzyko zwyrodnień, a stawy mogą pracować zgodnie z naturalnym wzorcem biomechanicznym.
Skuteczne alternatywy dla operacji
Rehabilitacja może stanowić alternatywę dla operacji chirurgicznych, kiedy nie tylko likwiduje skutki choroby, ale przede wszystkim gdy działa na przyczyny schorzenia, czyli kiedy nie tylko łagodzi nerwoból, ale również aktywuje układ nerwowy w obszarze dotkniętym porażeniem czy przywraca właściwy stopień napięcia mięśniowego.
Metod rehabilitacji, dzięki której można uniknąć operacji, jest wiele. Są to:
- nieinwazyjne działania prowadzone przez fizjoterapeutę, np.: terapia manualna, kinezyterapia, masaż;
- minimalnie inwazyjne metody poprawiające stan zdrowia tkanek, np.: ostrzykiwanie tkanek stawu kolanowego osoczem bogatopłytkowym pozyskanym od pacjenta;
- terapia zajęciowa, którą planuje psycholog;
- ergoterapia, czyli terapia poprzez pracę, przygotowywana we współpracy psychologów i fizjoterapeutów.Najlepsze efekty w zabezpieczaniu przed perspektywą operacji daje łączenie metod, np.: neurorehabilitacja łączona z terapią zajęciową czy gimnastyka lecznicza towarzysząca terapii manualnej.
