Tarczyca to gruczoł wydzielania dokrewnego, bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ wytwarza hormony mające wpływ na cały metabolizm. Często się zdarza, że pewnych niedomagań zdrowotnych nie kojarzymy z takimi schorzeniami, jak niedoczynność tarczycy lub jej nadczynność. Trudno się temu dziwić, ponieważ kiedy tarczyca niedomaga lub nawet poważnie choruje, to zazwyczaj nie boli. O ile ból jest sygnałem wysyłanym przez wiele chorujących narządów, to niedomagająca tarczyca wywołuje często jedynie symptomy ogólnoustrojowe. Ból może wywoływać zazwyczaj tylko rak tarczycy lub nadzwyczaj rozrośnięte wole, kiedy uciska ono na sąsiadujące z nim narządy. Zazwyczaj dysfunkcje tarczycy wykrywa się przypadkowo. Wykryte wtedy nieprawidłowości wskazują na to, że należy wykonać szczegółowe badanie tarczycy. Istnieje wiele symptomów, jakie może dawać dysfunkcyjna tarczyca. Objawy te bywają swoiste lub bardzo niecharakterystyczne. Mogą dotyczyć całego organizmu lub tylko określonego obszaru:
- Objawy ogólne – są wynikiem nadczynności – kiedy hormony tarczycy są wytwarzane i wydzielane w nadmiarze, lub niedoczynności – gdy hormonów tych jest za mało. Zaliczamy tu takie symptomy, jak: chudnięcie lub tycie, potliwość, kołatanie serca, męczliwość lub – odwrotnie – niespożyte pokłady energii, wypadanie włosów, biegunki, duszność, zimno, zaburzenia cyklu menstruacyjnego czy zaburzenia snu.
- Objawy miejscowe – związane są głównie ze zmianą wielkości tarczycy. Rozrastający się gruczoł tworzy tzw. wole, które może powodować ucisk na struktury szyi, kłucie w okolicach mostka, uczucie dławienia w gardle, problemy z przełykaniem. Inne choroby tarczycy mogą powodować wytrzeszcz oczu, bóle czy podrażnienie oczu.
- schorzenie powodujące niedobór lub nadmierną produkcję hormonów, co powoduje odpowiednio niedoczynność lub nadczynność tarczycy;
- zapalenie tarczycy – pojawia się w przebiegu takich schorzeń, jak choroba Hashimoto lub choroba Graves-Basedowa;
- guzki tarczycy – zazwyczaj nie dają żadnych objawów. Ale jeśli zostaną wykryte – co najczęściej ma miejsce podczas badania palpacyjnego – warto wykonać USG tarczycy. Po tym badaniu może się okazać, że konieczna będzie biopsja tarczycy, na podstawie której określi się charakter zmian. Ważne: guz tarczycy o charakterze nowotworu złośliwego poza bólem może manifestować się także powiększeniem węzłów chłonnych w okolicy szyi lub – co istotne – powodować niedoczynność tarczycy;
- inne schorzenia, które pośrednio mogą wpływać na działanie tego gruczołu.
Nadczynność tarczycy – objawy
Spadek masy ciała pomimo prawidłowej diety, stały, wysoki poziom energii, drażliwość, problemy ze snem i koncentracją mogą pojawiać się już przy niewielkim wzroście produkcji hormonów tarczycy. Jeśli do tego dołączą się problemy z potencją u panów, zaburzenia miesiączkowania u kobiet, łamliwość paznokci i wypadanie włosów, a skóra jest ciągle lub bardzo często wilgotna, nie należy zwlekać, tylko czym prędzej wykonać badania określające poziom hormonów tarczycy.
Niedoczynność tarczycy – objawy
Symptomy w postaci ciągłego zmęczenia, uczucia zimna, spadku ciśnienia krwi, zaparć, a do tego spadek apetytu, spowolnienie ruchowe i tycie pomimo podejmowanej aktywności ruchowej i prawidłowej diety powinny skłonić do wykonania badania tarczycy pod kątem niedoboru hormonów wytwarzanych przez ten gruczoł. Jeśli pojawią się do tego problemy z utrzymaniem ciąży lub poronienia, może to wskazywać na związaną z niedoczynnością tarczycy chorobę Hashimoto. Zapamiętaj:- Powiększona tarczyca zawsze powinna skłaniać do wykonania badań laboratoryjnych i obrazowych. Dlatego, jeśli zauważysz wzrost obwodu szyi (golfy lub kołnierzyki koszul stają się za ciasne), wypukłość zlokalizowaną na środku szyi, asymetrię szyi, kaszel, zaczniesz odczuwać duszność lub zauważysz, że masz problemy z przełykaniem, zgłoś to lekarzowi. Specjalista oceni, czy konieczna będzie operacja tarczycy, czy wystarczy wdrożyć leczenie hormonalne.
- Niedoczynność tarczycy a ciąża: temat ten ze swoim ginekologiem powinna omówić każda kobieta, ponieważ dysfunkcyjna tarczyca może powodować problemy z poczęciem i utrzymaniem ciąży. Ciąża i poród z kolei mogą spowodować zapalenia tarczycy tzw. poporodowe.
