Fizjologia układu pokarmowego dzieci

Układ pokarmowy człowieka wykształca się już w życiu płodowym, jednak nie jest on jeszcze w pełni funkcjonalny. Dojrzewanie układu pokarmowego trwa przez pierwsze kilka lat życia dziecka, zwłaszcza gdy po 6. miesiącu życia do diety włączane są pokarmy stałe. Do ukończenia 1. roku życia u dzieci często występują regurgitacje i ulewania. Pojawiają się one, jako skutek fizjologicznie obniżonego napięcia dolnego zwieracza przełyku oraz krótkiego śródbrzusznego odcinka przełyku. Wraz z wiekiem, ulewania powinny być coraz mniej nasilone. Niekiedy jednak tak się nie dzieje, a do nadmiernych ulewań dołączają inne objawy ‒ wtedy możemy mówić o chorobie refluksowej przełyku. Oczywiście, może ona również wystąpić u dzieci starszych, jednak wówczas przyczyny zaburzeń są nieco inne.

Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego u dzieci

Objawy choroby refluksowej przełyku zależą od wieku Pacjenta. Typowo niemowlęta mogą prezentować:

• regurgitacje, ulewania;
• wymioty;
• niepokój przy jedzeniu;
• krztuszenie się;
• dławienie się;
• zaburzenia snu.

U dzieci starszych i młodzieży zazwyczaj występuje:

• zgaga;
• puste odbijanie;
• ból w nadbrzuszu lub w klatce piersiowej;
• wymioty;
• zaburzenia snu.

Oprócz wymienionych objawów choroba refluksowa przełyku może dawać również objawy pozaprzełykowe, dotyczące układu oddechowego czy zębów.

Diagnostyka i leczenie choroby refluksowej u dzieci

Zwykle zaniepokojeni objawami dziecka rodzice udają się do lekarza rodzinnego lub pediatry. Już na podstawie zebranego wywiadu oraz badania przedmiotowego specjalista może wysnuć podejrzenie refluksu żołądkowo-przełykowego. U niemowląt nie stosuje się leczenia farmakologicznego. Zaleca się zmianę sposobu karmienia, w tym unikanie przekarmiania, mniejsze porcje pokarmu podawane częściej, ewentualnie ‒ zagęszczenie pokarmu.

Jeśli takie działania nie przyniosą rezultatu, lekarz może zalecić eliminację białka mleka krowiego z diety dziecka, ponieważ alergia może przyczyniać się do nasilenia objawów. Dzieci starsze i nastolatki są leczone farmakologicznie, podobnie jak dorośli pacjenci. Nie bez znaczenia jest również zmiana nawyków żywieniowych, czyli nieprzejadanie się, unikanie pokarmów tłustych, ostrych, napojów gazowanych, spożywanie ostatniego posiłku na 2-3 godziny przed snem.

Choroba refluksowa przełyku może przyczynić się do wystąpienia powikłań, stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia dziecka ‒ dlatego w przypadku niepokojących objawów, warto skonsultować się z lekarzem i stosować się do jego zaleceń.