Kiedy organizm atakuje sam siebie, czyli cukrzyca typu 1
Istotą cukrzycy typu 1 jest proces autoimmunologiczny. Organizm, z nie do końca znanych nam przyczyn, zaczyna produkować przeciwciała, które uszkadzają komórki wytwarzające insulinę w trzustce. Bez tego hormonu nie jest możliwe odkładanie glukozy w formie glikogenu w wątrobie, więc stężenie glukozy we krwi pozostaje wysokie. Typ 1 cukrzycy jest rozpoznawany najczęściej u dzieci, znacznie rzadziej między 20 a 30 rokiem życia. Podstawą leczenia jest podawanie pacjentowi analogów insuliny przez pompę bądź iniekcje.
Insulinooporność ‒ co to takiego?
Przyczyną cukrzycy typu 2 jest narastająca insulinooporność. To zjawisko zanikania wrażliwości tkanek na insulinę. Zatem komórki trzustki wydzielają coraz większe jej ilości, a tkanki stają się coraz mniej na nią wrażliwe. W efekcie glukoza nie może wniknąć do komórek, a jej stężenie we krwi rośnie. Z biegiem czasu dochodzi również do uszkodzenia komórek trzustki i upośledzenia wydzielania przez nie insuliny. Na rozwój cukrzycy typu 2 mają wpływ dwa czynniki:
- styl życia: dieta wysokowęglowodanowa, brak aktywności fizycznej, otyłość, stres;
- czynniki genetyczne, czyli rodzinne występowanie cukrzycy typu 2.
Zazwyczaj ten typ cukrzycy rozwija się przez wiele lat i dotyka najczęściej osoby w wieku średnim lub starszym, chociaż w ostatnich latach można ją spotkać nawet wśród dzieci. Leczenie cukrzycy typu 2 opiera się na zmianie stylu życia, a jeśli to okaże się nieskuteczne, wdraża się leczenie farmakologiczne. Dzisiejsza medycyna dysponuje kilkoma grupami doustnych leków przeciwcukrzycowych. Warto jednak pamiętać, że tej chorobie możemy zapobiegać dbając o dobre nawyki i wykonując regularne badania, w tym stężenie glukozy na czczo oraz test doustnego obciążenia glukozą, potocznie zwany krzywą cukrzycową.
Inne typy cukrzycy
Oprócz dwóch głównych typów cukrzycy istnieją jeszcze inne specyficzne typy cukrzycy: m.in. cukrzyca ciężarnych, cukrzyca typu LADA, cukrzyca MODY, cukrzyca w przebiegu chorób endokrynologicznych czy przewlekłego zapalenia trzustki, cukrzyca polekowa. Są one rozpoznawane znacznie rzadziej i leczone w specjalistycznych ośrodkach.
Niezależnie od typu cukrzycy ‒ podstawowym celem jej leczenia jest stosowanie odpowiedniej diety, regularna aktywność fizyczna oraz dobra kontrola stężenia glukozy we krwi. Pozwala to na uniknięcie szeregu powikłań, między innymi ze strony układu sercowo-naczyniowego, nerwowego, nerek czy skóry. Rozwój powikłań wpływa na pracę całego organizmu, stanowiąc zagrożenie dla zdrowia, a niekiedy nawet życia chorej osoby. Odpowiednie leczenie cukrzycy, niezależnie od jej typu, powinno być zatem priorytetem dla każdego diabetyka oraz jego rodziny.
