Wczesna wiosna to dla wielu osób okres wyraźnie odczuwalnego osłabienia, zmęczenia, a nawet spadku odporności. Powodów takiego stanu może być wiele, jednak najczęstszym są niedobory witaminowo-mineralne, które mogą nawarstwiać się przez długi okres „zimowej diety” (jeśli tylko nie starcza nam chęci, czasu czy fantazji na komponowanie urozmaiconej diety z uboższego w tym okresie asortymentu produktów, szczególnie warzyw i owoców).Nietrudno zatem dziwić się temu, kto niezwłocznie sięga po tzw. „nowalijki”- gdy tylko pojawią się w sklepach. Niezalecanie jest jednak korzystanie z tych nowości zbyt często i w dużych ilościach, zwłaszcza, jeśli nie jesteśmy pewni pochodzenia i rodzaju uprawy danego produktu. W przypływie wiosennego optymizmu i resztką pozimowych sił zwróćmy się zatem raz jeszcze w stronę produktów znanych, sprawdzonych i niezbędnych w codziennej diecie przez cały rok. Produktów zbożowych.
Wszyscy znamy kilka prawd na temat produktów zbożowych w codziennej diecie np.: kasza jest zdrowa, na śniadanie warto jeść owsiankę, a jasne pieczywo trzeba zastępować razowym. Z drugiej strony – czy nie mamy mocno ugruntowanej tendencji do „niejedzenia pieczywa” lub „niełączenia produktów” (czyli np. jedzenia obiadu złożonego tylko z mięsa/ryby i warzyw bez dodatku węglowodanowego)?
Tymczasem w zdrowej diecie ponad połowa dziennej energii (kilokalorii) powinna pochodzić właśnie z produktów bogatych w węglowodany takich jak kasza, ryż, makaron, pieczywo, a czasem – dla urozmaicenia – nawet ziemniaki. Najlepiej, jeśli każdy posiłek w ciągu dnia zawiera przynajmniej niewielki dodatek takiego produktu. Dobrze, jeśli produkt ten będzie pełnoziarnisty, czyli jeśli kasza to gruba, jeśli mąka to ciemna, a chleb i makaron – razowy.
Dla porządku dodam, że trochę inaczej będą się sprawy miały w przypadku diety lekkostrawnej, kiedy z konieczności sięgniemy po jasne odpowiedniki.
Produkty zbożowe są tak ważne w naszej diecie z kilku powodów. Przede wszystkim są głównym dostarczycielem węglowodanów potrzebnych nam jako najważniejsze źródło energii do pracy mięśni i mózgu. To właśnie one gwarantują tym narządom witalność i wydolność, a ich zbyt mała zawartość w diecie w połączeniu z intensywnym wysiłkiem fizycznym może doprowadzić do spalania własnych białek, np. mięśniowych.
Intensywne funkcjonowanie umysłowe na diecie ubogiej w te produkty może skutkować wyraźnie odczuwalnym spadkiem koncentracji.
Po drugie – produkty zbożowe dostarczają znaczących ilości błonnika pokarmowego potrzebnego m.in. do właściwej pracy naszych jelit zapobiegając m.in. zaparciom. Błonnik pokarmowy nadaje też sytość posiłkom oraz zmniejsza stężenie cholesterolu i glukozy we krwi. Kolejną, kluczową cechą produktów zbożowych, zwłaszcza pełnoziarnistych, jest ich wysoka wartość odżywcza. Dlatego regularnie spożywane uzupełniają codzienną dietę w liczne minerały takie jak np. żelazo, miedź, cynk, magnez oraz witaminy B1, B2, PP, E.
Zatem zielone światło dla kasz, ryżu, chleba, makaronu i innych członków tej rodziny jako elementu pełnowartościowego posiłku!
A jeśli rezygnujesz z nich np. z powodu odchudzania – to powróć do nich stopniowo jak tylko osiągniesz zamierzony efekt.
Oprac. Mgr Elżbieta Gmurczyk – Dietetyk Multi Med
