Dobrze zbilansowana dieta zawsze ma kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia, ale zimą zdrowe odżywianie jest szczególnie ważne. W najchłodniejszej porze roku organizmowi z pożywieniem trzeba dostarczyć odpowiedniej ilości kalorii dla zapewnienia właściwego tempa metabolizmu, zachowania sprawnej termoregulacji i pracy układu odpornościowego, oraz witamin i minerałów, których w jedzeniu jest mało, ponieważ mamy ograniczony dostęp do świeżej zieleniny.

Zimowa dieta musi być nie tylko sycąca i bogata w składniki odżywcze oraz regulatorowe. Powinno to być także jedzenie rozgrzewające. Dieta rozgrzewająca jest szczególnie ważna dla osób uprawiających sporty zimowe oraz przebywających dużo w warunkach outdoorowych (np. z powodu wykonywanej pracy).

Jadłospis zimowy należy komponować tak, aby zabezpieczał zapotrzebowanie energetyczne ustroju i odpowiednią ilość niezbędnych składników – jeśli nie pochodzących bezpośrednio z produktów świeżych, to przynajmniej z jak najmniej przetworzonych, a najlepiej – z całkowicie naturalnych. Jakie warzywa jeść zimą, jeśli tych pochodzących ze świeżych upraw jest niezwykle mało? Najlepiej sięgać po produkty roślinne:

• w postaci suchych nasion, mrożonki lub kiszonki,
• zbierane zimą z pola lub ogrodu, np. brukselka i jarmuż.

Zimą w żywieniu obowiązują dwie żelazne zasady:
1. Nigdy nie wychodzimy z domu bez zjedzenia solidnego śniadania i wypicia szklanki ciepłej herbaty, kawy czy kakao – z tego powodu darujmy sobie kanapki smarowane jedynie dżemem i popijane szklanką soku pomarańczowego.
2. Przynajmniej jeden posiłek w ciągu doby musi być ciepły. Najlepiej, aby był to obiad lub obiadokolacja – ponieważ najczęściej te właśnie posiłki są najbardziej obfite, a w menu są zupy.

Coś konkretnego

Aby przez cały dzień było nam ciepło, a organizm dostał właściwą ilość składników energetycznych, budulcowych i regulatorowych, dieta zimą powinna zawierać:

• Gorące zupy – najlepiej, aby były sycące, a ich bazę stanowiły gotowane warzywa. Rosół i bulion warzywny są zdrowe i pyszne, ale podane samodzielnie, bez dodatków, nie zaspokoją zapotrzebowania energetycznego ustroju. Czyste zupy powinny stać się bazą do potraw zawierających tarte, krojone lub przecierane jarzyny (z dużym udziałem bogatych w energotwórczą skrobię ziemniaków) albo też smacznym dodatkiem do bardziej kalorycznego innego dania.
• Ciepłe dania – tu sprawdzą się gulasze i potrawy w typie leczo: z udziałem mięsa i warzyw, gęste i serwowane zazwyczaj z kluseczkami lub pieczywem (najlepiej, aby chleb lub bułki wypieczono z mąki razowej). W tych potrawach mogą też znaleźć się warzywa strączkowe. Podane w postaci gulaszu skuszą nawet największych przeciwników zupy fasolowej czy przygotowanej z soczewicy lub cieciorki.
• Zapiekanki – to sposób na idealne połączenie źródeł witamin, białka, węglowodanów i tłuszczów w jedną atrakcyjną dla podniebienia i pożyteczną do organizmu formę, także w sytuacji, kiedy w grę wchodzi jedynie dieta warzywna, bezmięsna. Potrawy te znakomicie rozgrzewają i zazwyczaj stanowią prawdziwe bomby kaloryczne, ale zima ma swoje dietetyczne prawa i chcąc zachować zdrowie oraz odpowiedni poziom energii na czas pracy lub sportowych szaleństw, warto czasem sobie pofolgować w tak apetyczny sposób.

Uwaga: aby jadłospis był jak najbardziej bogaty w witaminy i minerały, najlepiej gotować warzywa na parze, a obróbkę kulinarną innych składników ograniczyć do niezbędnego minimum.

Coś słodkiego

Co jeść zimą, aby zaspokoić apetyt na coś słodkiego, a jednocześnie dostarczyć organizmowi jak najwięcej wartościowych składników? Zamiast sięgać po niezdrowe karmelki lub inne słodycze z produkcji masowej, przygotujmy:

• Desery owocowe – na bazie galaretki (można ją przygotować samodzielnie z żelatyny i domowej produkcji soku), z dodatkiem owoców naturalnych, ewentualnie z puszki, mrożonych lub suszonych. Deser owocowy można wzbogacić gałką lodów i bitą śmietaną.
• Ciasteczka z ziaren zbóż z bakaliami – przygotowywuje się je bardzo łatwo I szybko, a ich ogromną zaletą jest, że są całkowicie naturalne, należą do kategorii zdrowszych słodyczy i można je długo przechowywać bez utraty właściwości dietetycznych.
• Owoce mrożone, świeże egzotyczne i bakalie, również w postaci kompotów – świetnie zaspokoją niedobór witamin, ale trzeba je zjadać codziennie i dbać o urozmaicenie, w tym na przemian zjadać owoce krajowe z zagranicznymi.
• Surówki z marchwi na słodko – idealnie zaspokoją zapotrzebowanie na beta karoten, którego jest bardzo mało w produktach dostępnych zimą.