Rola USG układu moczowego w praktyce klinicznej

Choroby nerek są najczęściej występującymi schorzeniami w obrębie układu moczowego, zaś ultrasonografia – pierwszym badaniem obrazowym, od którego zaczyna się ich diagnostykę. USG układu moczowego ma ogromne znaczenie nie tylko w wykrywaniu, ale również w monitorowaniu przebiegu i skuteczności leczenia oraz ocenie odległych skutków chorób nerek.

Badanie to może być powtarzane z dowolną częstotliwością (nie naraża organizmu na działanie potencjalnie szkodliwych czynników, jak np. promieniowanie rentgenowskie), jest powszechnie dostępne, mało kosztowne i wygodne do przeprowadzenia (nawet przy łóżku pacjenta będącego w złym stanie ogólnym). Przy wykorzystaniu metody USG diagnozowane są m.in. guzy, ropnie, krwiaki, nacieki zapalne i torbiele nerek, zwyrodnienie wielotorbielowate nerek, kamica nerkowa, wodonercze. Badanie USG nie informuje o czynności nerek, lecz o obecności zmian ogniskowych. Dodatkowo wskazuje na zwężenie bądź poszerzenie moczowodu, zaburzenia w odpływie moczu czy zmiany w pęcherzu moczowym, które mają bezpośredni wpływ na nerki.

Leczenie chorób nerek a kontrola USG

Pod kontrolą USG wykonuje się szereg zabiegów służących pogłębieniu diagnostyki lub będących częścią procesu leczniczego. Za przykład może posłużyć biopsja nerki, która jest standardem postępowania m.in. przy ostrym kłębuszkowym zapaleniu nerek oraz w przypadku gdy przyczyna zburzeń układu moczowego pozostaje nieznana. Pod kontrolą USG przeprowadza się też punkcję torbieli nerki, drenaż ropnia nerki czy ablację termiczną guza nerki, ponieważ każde nakłucie tego mocno unaczynionego narządu wymaga ogromnej precyzji.

Co więcej, ścisła kontrola USG układu moczowego jest zalecana po incydencie kolki nerkowej, który skutkuje wprowadzeniem leczenia farmakologicznego wspomagającego wydalenie kamienia. Pierwsze badanie USG powinno być przeprowadzone w ciągu 14 dni od ataku kolki. Regularne monitorowanie funkcji układu moczowego metodą ultrasonograficzną pozwala określić aktualną lokalizację złogów oraz stopień ich przemieszczenia, a także sprawdzić, czy nie doszło do zastoju moczu lub wodonercza.

Po przebyciu choroby nerek, a zwłaszcza kamicy, która może mieć charakter nawrotowy, należy wykonywać badanie USG układu moczowego przynajmniej raz w roku.