Rezonans magnetyczny (MRI) to obecnie najdoskonalsze narzędzie do przeprowadzania badań wnętrza ciała, dzięki któremu możliwe jest obrazowanie nie tylko struktury tkankowej, ale także funkcji badanych obszarów (po podaniu środka cieniującego, tzw. kontrastu). Dzięki specyfice sposobu działania MRI i możliwości powtarzania badania bez szkody dla organizmu (wykorzystuje się tu promieniowanie magnetyczne a nie rentgenowskie) można:

• wychwycić różnice między tkankami o podobnej budowie;
• dokonać oceny bieżącego stanu tkanek, narządów;
• monitorować przebieg procesu leczenia również na poziomie tkankowym a nie tylko w oparciu o objawy ogólnoustrojowe czy wyniki badań laboratoryjnych;
• śledzić postęp lub cofanie się procesu chorobowego;
• wyznaczać obszary planowanego zabiegu chirurgicznego;
• lokalizować zmiany nowotworowe oraz szacować ich wielkość i sposób ułożenia bądź naciekania innych tkanek.

Diagnostyka obrazowa z wykorzystaniem rezonansu jest szczególne przydatna w badaniach narządów i tkanek położonych za kośćmi lub nimi osłoniętych (np. mózgu) oraz w rozpoznawaniu poszczególnych elementów organów czy tkanek (np. odróżnianie istoty białej od szarej w mózgu). Tak dokładne rozpoznanie jest możliwe, ponieważ w trakcie badania modyfikowane jest pole magnetyczne, któremu podlegają tworzące ciało atomy wodoru (zastosowanie w większości badań MRI) lub tlenu (tak działa fMRI, czyli funkcjonalny rezonans magnetyczny mózgu). Znajdujące się w jądrach atomów protony ulegają przejściowemu wzbudzeniu energetycznemu, a kiedy wracają do pozycji wyjściowej, emitują fale radiowe – sygnał odbierany przez komputer, tam przetwarzany i widoczny na monitorze w postaci obrazu z kontrastowo zabarwionymi obszarami.

Badanie MRI wykonuje się dla obszarów i struktur takich, jak:

Obwodowy i ośrodkowy układ nerwowy

Do stwierdzania i monitorowania zmian o charakterze nowotworowym w mózgu, oponach mózgowych,nerwach wewnątrzczaszkowych, choroby demielinizacyjnej, nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu poszczególnych obszarów mózgu i przepływu naczyniowego w tym obszarze – tak wykrywana jest i monitorowana choroba Alzheimera oraz obserwowane i oceniane są uszkodzenia mózgu spowodowane na przykładem udarem. Dzięki badaniu fMRI udaje się też określić szanse na poprawę jakości życia u pacjenta, który przeszedł wylew, zmaga się z epilepsją czy choruje na stwardnienie rozsiane.

Kręgosłup 

Dzięki badaniu rezonansu magnetycznego kręgosłupa możliwa jest wczesna diagnostyka wady rozwojowej kręgosłupa, schorzeń nabytych lub skutków urazów oraz przyczyn bólów kręgosłupa. MRI służy monitorowaniu chorób i nieprawidłowego ułożenia kręgów, znajdujących się między nimi chrzęstnych krążków i nerwów biegnących w kanale kręgowym oraz poza nim.

Układ chrzęstny i kostny

Rezonans magnetyczny stawów jest niezastąpiony, kiedy chodzi o obrazowanie struktury i kształtu elementów chrzęstnych i kostnych. Umożliwia wykrycie zwyrodnień i uszkodzeń stawów i chrząstek (szczególnie w zakresie stawów kolanowych i łąkotki) oraz ścięgien. Pomocne w szacowaniu żywotności chrząstki przeszczepionej i monitorowaniu stanów pourazowych kości. Wspomaga planowanie terapii manualnej.

Układ krwionośny z przepływami naczyniowymi włącznie

Do oceny stanu żył i tętnic, zastawek I naczyń wieńcowych. Pomocne w ustalaniu ryzyka zakrzepicy, powikłań z powodu istnienia tętniaków, w ocenie nacieków nowotworowych i w monitorowaniu wyników operacji kardiologicznych oraz w oznaczaniu zwężeń w naczyniach, w których założone będą stenty. Angiografia rezonansu magnetycznego (angio MR) potwierdza lub wyklucza wystąpienie udaru.

Mięśnie i tkanki miękkie ciała

Do wykrywania i monitorowania stanu i czynności wątroby, dróg żółciowych i organów położonych w jamie brzusznej i miednicy mniejszej oraz klatce piersiowej (choroby nowotworowe, marskość wątroby, stany zapalne nerek, trzustki), piersi – wykrywanie nowotworów. U kobiet w ciąży badanie służy do wykrywania wad płodu i obrazowania stanu łożyska. U kobiet obrazowanie MRI wspomaga też wykrycie mięśniaków macicy, a u mężczyzn służy do szacowania zaawansowania raka gruczołu krokowego.