Kręgosłup narażony jest każdego dnia na przeciążenia. Aby zachować jego sprawność, giętkość i wytrzymałość, konieczna jest codzienna dawka ruchu. Ćwiczenia kręgosłupa z powodzeniem można wykonywać w domu – w ten sposób bez ponoszenia kosztów zapewnimy sobie plecy zdrowe na długie lata i uwolnimy się od bólu lub napięć mięśni i stawów. Bóle zdrowego kręgosłupa to najczęściej rezultat przeciążeń, z którymi na co dzień się zmagamy: statycznych lub dynamicznych. Ból kręgosłupa chorego może wynikać ze stanów zwyrodnieniowych, być powikłaniem po urazach czy nieprawidłowo wykonanych zabiegach chirurgicznych. Dolegliwości wywołują też choroby kręgosłupa, np. nowotwór, przepuklina, rozszczep kręgosłupa. Boleć może cały kręgosłup lub tylko określone jego odcinki - najczęściej szyjny i lędźwiowy.

Ćwiczenia na rozgrzewkę

• Przeciąganie się – to ćwiczenie idealnie sprawdza się zaraz po przebudzeniu: świetnie rozciąga i pobudza krążenie krwi w ciele. Kładziemy się na wznak, wyprostowane nogi rozkładamy szeroko, a wyprostowane w łokciach ręce zarzucamy nad głowę, tworząc z ciała literę X. Na wdechu wyciągamy jak najdalej prawą stopę i lewą dłoń, naciągając tym samym mięśnie pleców. Robimy wydech i powracamy do pozycji wyjściowej. Powtarzamy to samo z lewą nogą i prawą dłonią.
• Przyciąganie kolan do piersi – leżymy na wznak. Wyprostowane w łokciach ręce zarzucamy nad głowę, a nogi, ugięte w kolanach, na wdechu przyciągamy do piersi. Rozprostowujemy się, robiąc wydech.
• Broda między kolanami – leżymy na wznak. Na wdechu unosimy zgięte nogi i ujmujemy się dłońmi pod kolanami, przyciągając nogi do głowy, a jednocześnie próbujemy brodę umieścić między kolanami. Rozprostowujemy się, wykonując w tym samym czasie wydech.

Ćwiczenia kręgosłupa szyjnego i piersiowego

Siedząc przed komputerem pochylamy głowę w kierunku monitora. To powoduje powstanie przeciążeń statycznych dotykających kręgosłup szyjny. Z czasem w tym miejscu może rozwinąć się zwyrodnienie kręgosłupa. Bólom i zmianom możemy zapobiec, wykonując w domu następujące ćwiczenia, powtarzane po 6-8 razy:

Ruchy głową

• Stojąc lub siedząc naprzemiennie zadzieramy głowę i skłaniamy ją w kierunku klatki piersiowej. Ruch naśladuje przesadne potakiwanie.
• Skłaniamy głowę na przemian w kierunku lewego i prawego barku – tak, aby ruch głową naśladował poruszanie się wahadła zegara.
• Głowę na wyprostowanej szyi obracamy na przemian w kierunku prawego i lewego barku tak, jakbyśmy przesadnie zaprzeczali ruchem głowy.

Machanie rękami

• Stoimy. Wyprostowane w łokciach ręce z obciągniętymi palcami niespiesznie unosimy nad głowę i jednocześnie wykonujemy wdech. Opuszczamy wolno ręce, wykonując w tym czasie wydech.
• Stoimy. Ręce wyprostowane w łokciach przenosimy naprzemiennie na lewą i na prawą stronę tułowia z jednoczesnym obrotem głowy w kierunku przenoszenia rąk.

Ćwiczenia kręgosłupa lędźwiowego

Ból kręgosłupa lędźwiowego to dokuczliwe doświadczenie. Bywa skutkiem takich schorzeń jak skrzywienie kręgosłupa czy lumbalizacja, ale też może wynikać ze zbyt długiego siedzenia czy stania. Najlepsze będą tu ćwiczenia uelastyczniające i rozluźniające dolny odcinek kręgosłupa oraz wzmacniające mięśni pleców. Powtarzamy je 6-8 razy.

• Koci grzbiet – wykonujemy klęk podparty. Ręce są wyprostowane w łokciach i ułożone równolegle do ud, dłonie kierujemy palcami do siebie. Naprzemiennie wyginamy kręgosłup w górę (chowając jednocześnie głowę między ramionami) i w dół (głowę unosimy wtedy ku górze).
• Wypychanie bioder – leżymy na plecach, nogi uginamy w kolanach tak, aby całe stopy opierały się o podłoże, a ręce układamy wzdłuż ciała dłońmi skierowanymi do materaca. Napinamy mięśnie pośladków i na wdechu wolno unosimy biodra, starając się je na koniec lekko wypchnąć w górę. Liczymy do 4 i opuszczamy na wydechu biodra na materac.

Uwaga! Wykonując ćwiczenia w domu, zawsze kierujemy się dwoma zasadami:

• Kręgosłup gimnastykujemy ostrożnie i do wyczucia bólu lub oporu. Nigdy nie robimy niczego na siłę!
• Lepiej ćwiczyć częściej i krócej (np. 2 razy dziennie po 15 minut) niż raz na tydzień i przez godzinę.

Gimnastykę kręgosłupa może zakończyć terapia manualna, np. rozluźniający masaż. Można też wykonać rowerek, czyli kręcenie kółek w przód i do tyłu uniesionymi nogami.