Naturalna witamina D wytworzona w skórze i złocista opalenizna – to dary, jakie daje nam słońce. Poza niewątpliwymi zaletami, jakie ma przebywanie w jego świetle, istnieją również wady korzystania z uroków złocistych promieni. Uczulenie na słońce, choroby skóry i przedwczesne starzenie się tej tkanki oraz zniszczone włosy – to dość powodów, aby chronić się przed nadmiarem słońca. Ochrony tej nie zapewnią jednak tylko okulary przeciwsłoneczne. Słońce działa zbawiennie na skórę osób, którym dokucza łuszczyca czy trądzik, ale skutki jego przedawkowania mogą być fatalne. Najbardziej dotkliwym symptomem braku umiaru w korzystaniu ze słońca jest spalona skóra. Jednak najgroźniejszym rezultatem nierozważnego korzystania z uroków słońca są nowotwory, a szczególnie czerniak skóry. Rozwijają się one z komórek mających uszkodzony materiał genetyczny. Defekty te mogą być spowodowane przez promieniowanie UV, które jest stałym składnikiem światła słonecznego.
Statystyki czerniaka
Z danych przytaczanych przez Krajowy Rejestr Nowotworów wynika, że czerniak stanowi u mężczyzn 1,7%, a u kobiet 1,9% zachorowań na nowotwory. Wydaje się, że częstość ta jest niewielka. Jeśli jednak spojrzeć na statystyki sprzed 30 lat, wyraźnie widać bardzo silny wzrost częstości zachorowań na ten typ nowotworu: w porównaniu do lat 80. XX wieku liczba chorych wzrosła czterokrotnie. Statystyki wskazują też na to, że o ile w Polsce notuje się mniej przypadków zachorowań na ten typ nowotworu w porównaniu do innych krajów Europy, to już umieralność jest w naszym kraju znacząco wyższa. Czerniak zatem to skuteczny zabójca; przez ekspertów z dziedziny onkologii bywa nazywany dosadniej: cichy morderca – ponieważ długo nie powoduje niepokojących objawów, ale jednocześnie bardzo szybko daje przerzuty.
Ochrona skóry przed słońcem
Z przytoczonych powyżej danych wyraźnie wynika, że ochrona skóry przed słońcem ma kluczowe znaczenie – nie tylko z powodu zabezpieczenia przed czerniakiem. Chroniąc skórę przed promieniowaniem zabezpieczamy się również przed przedwczesnym starzeniem się tej tkanki. Skutkiem nadmiernego lub nierozsądnego opalania się są bowiem nie tylko oparzenia słoneczne i zaczerwienienie skóry, ale również silne jej wysuszenie i wzrost ilości wolnych rodników w tkance. Wolne rodniki uszkadzają DNA, modyfikują metabolizm komórek oraz niszczą fibroblasty znajdujące się w dolnych warstwach skóry. Komórki te są odpowiedzialne za wytwarzanie kolagenu i elastyny – podstawowych białek skóry, które tworzą włókniste rusztowanie zewnętrznej powłoki naszego ciała. Kolagen i elastyna odpowiedzialne są za jędrność, właściwe napięcie i nawilżenie skóry. Kiedy zaczyna ich brakować, struktura wewnętrznego stelaża powłoki ciała ulega zaburzeniu, pojawiają się zmarszczki i sucha skóra. Szczególnej ochrony potrzebują panie oczekujące dziecka, ponieważ opalanie w ciąży może spowodować przebarwienia skóry – związane jest to z wpływem hormonów.
Ochrona wzroku przed słońcem
Promieniowanie UV lub nadmiar światła słonecznego (np. odbitego przez jasne piaski plaży) mogą uszkodzić wzrok. Mechanizm uszkodzeń wiąże się z wytwarzaniem dużej ilości wolnych rodników, które utleniają lipidy i białka tworzące struktury oczne. W konsekwencji dochodzi do uszkodzenia obecnych w oku kwasów tłuszczowych i gorszego działania fotoreceptorów odpowiedzialnych za prawidłowe widzenie.
Ochrona włosów przed słońcem
Słońce i upał powodują, że łuski pokrywające szczelnie włos od zewnątrz rozchylają się. W ten sposób do warstwy korowej włosa zawierającej mikro- i makrowłókna białkowe przedostaje się szkodliwe promieniowanie UV. Uszkadza ono wnętrze włosa i utlenia melaninę nadającą kolor fryzurze. Powoduje to, że włosy stają się słabsze i płowieją.
Najlepsze sposoby ochrony przed słońcem
- Stosuj kosmetyki ochronne zawierające filtry UV – nakładaj je na skórę i włosy. Pamiętaj, że w naszym klimacie możesz stosować filtry z niższym wskaźnikiem ochrony, ale jeśli wybierasz się w tropiki, wysoko w góry lub na południe Europy, musisz chronić skórę preparatami zawierającymi silniejsze filtry UV. Przewidując kąpiel, stosuj kosmetyki wodoodporne.
- Nie opalaj się między godziną 11.00 a 16.00. W tych godzinach unikaj również przebywania w ostrym słońcu i chroń się do cienia lub półcienia.
- Noś jasne, przewiewne ubrania – odbijają one promienie słoneczne. Będzie ci przez to nieco chłodniej. Bardzo dobrze przed słońcem i skwarem chronią ubrania z naturalnego jedwabiu, który ma właściwości chłodzące.
- Zawsze po wyjściu z wody wycieraj skórę. Kropelki wody, które pozostaną na ciele, działają jak mikrosoczewki skupiające promieniowanie słoneczne, co może miejscowo uszkadzać komórki skóry.
- Zakładaj dobre okulary przeciwsłoneczne – zwracaj uwagę na to, jaką ochronę zapewniają szkła. Daruj sobie kupowanie tanich okularów. Kup dobry, najlepiej atestowany produkt – to inwestycja w twoje oczy.
- Noś nakrycia głowy – w ten sposób chronisz włosy przed wpływem promieni UV i przed wysuszeniem oraz zabezpieczasz się przed udarem cieplnym.
- Dbaj, aby w diecie było dużo naturalnych antyutleniaczy – stanowią one skuteczną ochronę przed wolnymi rodnikami i na dodatek pięknie podkreślają naturalny koloryt skóry oraz utrwalają opaleniznę.
- Dużo pij – dobrze nawilżone komórki potrafią sprawnie bronić się przed wpływem wolnych rodników.
