Afazja u osób dorosłych – diagnoza i terapia, czyli kiedy udać się do neurologopedy?

afazja-neurologopeda-870x400

Afazja to schorzenie polegające na utracie zdolności mowy na skutek uszkodzenia mózgu. Najczęstszą przyczyną afazji jest udar mózgu lub wypadek komunikacyjny, ale mogą to być także nowotwory, procesy zapalne, procesy neurodegeneracyjne np. choroba Alzheimera, uszkodzenia mózgu w wyniku zatrucia toksynami. Afazja zaliczana jest do zaburzeń komunikacji językowej. Zaburzenie może dotyczyć różnych aspektów mowy – tworzenia, rozumienia oraz odtwarzania. Dlatego też objawy afazji różnią się u poszczególnych osób i zależą od kilku czynników – rodzaju uszkodzenia mózgu, dynamiki, etiologii choroby, ale także od rozległości uszkodzenia mózgu.

Jakie są rodzaje afazji?

W medycynie stosuje się kilka klasyfikacji afazji. Jedna z takich klasyfikacji dzieli afazję następująco:

  • afazja ruchowa to utrata zdolności tworzenia mowy spontanicznej lub znaczne upośledzenie mówienia
  • afazja czuciowa – występują zaburzenia rozumienia mowy, ale osoba chora wypowiada wiele słów, często niezrozumiałych, wstawia niewłaściwe słowa w zdaniach
  • afazja mieszana, ruchowo-czuciowa – osoba chora ma problemy z mówieniem i rozumieniem mowy
  • afazja nominalna (amnestyczna) – występują głównie problemy z nazywaniem i odnajdywaniem słów
  • afazja globalna, czyli całkowita utrata zdolności mówienia i rozumienia

W trakcie terapii, afazja może zmieniać charakter. Całkowita utrata mówienia i rozumienia przechodzi w afazję czuciową lub ruchową albo z afazji mieszanej w czuciową. Dlatego tak ważne jest, aby osoba z afazją była prawidłowo zdiagnozowana, leczona i rehabilitowana.

Rehabilitacja mowy po udarze – neurologopeda

Afazja jest skutkiem nagłych schorzeń mózgu, które wymagają natychmiastowego leczenia plus zwykle hospitalizacji. Najczęstszą przyczyną afazji jest udar mózgu. Poza afazją, skutkiem udaru są także poważne objawy. Może dochodzić do utraty przytomności, porażeń lub niedowładów połowiczych kończyn. Niektórzy pacjenci przez wiele tygodni pozostają w łóżku i są niesamodzielni. Rehabilitacja afazji musi się rozpocząć jak najszybciej, gdy tylko chory odzyska przytomność. Specjalista – neurologopeda powinien jeszcze na oddziale przeprowadzić diagnozę neurolingwistyczną, w celu oceny rodzaju deficytów a także określenia typu afazji. Takie badanie umożliwia zaplanowanie terapii logopedycznej, która wymaga zaangażowania neurologopedy oraz rodziny pacjenta. Jednocześnie fizjoterapeuta prowadzi rehabilitację ruchową. Rokowania są na ogół pomyślne – następuje stopniowa poprawa mowy i sprawności ruchowej. Efekty jednak zależą od współpracy różnych specjalistów, między innymi neurologopedy lub logopedy, ale także najbliższych osób w otoczeniu chorego, które codziennie wykonają zalecone ćwiczenia. Doświadczony neurologopeda prowadzi indywidualną terapię neurlogopedyczną, lub co pewien czas, ocenia efekty rehabilitacji domowej.

Czym się zajmuje neurologopeda

Neurlogopeda to specjalista, który zajmuje się zaburzeniami mowy i języka powstałych po uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego – na przykład afazją czy dyzartrią. U osób dorosłych takie zaburzenia mogą być efektem udaru, ale także urazów komunikacyjnych, demencji starczej, choroby Alzheimera, Parkinsona czy stwardnienia rozsianego. Terapia powinna być uzależniona od stanu chorego, objawów, czyli jest to zwykle indywidualna terapia neurologopedyczna. Neurologopeda prowadzi również terapię u wcześniaków, niemowląt i dzieci. Dotyczy to zaburzeń żucia, połykania i gryzienia, a także opóźnionego rozwoju mowy. Diagnoza neurologopedyczna ma na celu ocenę budowy aparatu mowy, napięcia mięśniowego okolicy oralnej, prawidłowość odruchów neurologopedycznych w obrębie twarzoczaszki oraz czynności i funkcje pokarmowe (żucie, połykanie).
Należy podkreślić, że takie deficyty mowy o typie afazji mogą być skutecznie leczone w każdym wieku. Warunkiem jest właściwa diagnoza, a następnie konsekwentnie realizowany program leczenia logopedycznego, który może obejmować także ćwiczenia pamięci, myślenia, orientacji przestrzennej, przywrócenie lub poprawę umiejętności czytania i pisania. Nagła utrata mowy, jak w przypadku afazji, to nagła utrata możliwości komunikacji ze światem, przekazywania swoich potrzeb, emocji. Osoba chora, która do tej pory sprawnie komunikowała się ze swoim otoczeniem, nie umie wykorzystać umiejętności, które nie zostały zaburzone z powodu choroby. Efekty terapii widoczne są dopiero po pewnym czasie. Stąd tak ważne, by zwrócić się do neurlogopedy, który opracowując indywidualną rehabilitację mowy po udarze, uwzględnia aktualny stan i możliwości chorego.

Copyright © 2024. MULTI MED. Wszelkie prawa zastrzeżone
Projekt i realizacja: Tworzenie stron internetowych - Jellinek

Chcesz, żebyśmy zadzwonili do Ciebie w 28 sekund?