Regularnie przeprowadzane badania populacji polskich dzieci w wieku dojrzewania wskazują, że ponad 20% z nich ma nadwagę! Problem ten, związany z brakiem równowagi pomiędzy ilością dostarczanej (spożywanej), a wydatkowanej (zużywanej, spalanej) energii (kilokalorii), pomimo nieustannej, wszechobecnej edukacji – nie maleje.Przyczyn nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży jest wiele i można tu wymienić m.in.: uwarunkowania genetyczne, cukrzycę ciążową u matki, wysoką masę urodzeniową dziecka, sposób karmienia dziecka w okresie niemowlęcym oraz późniejszy sposób odżywiania się oraz aktywność fizyczną dziecka i jego rodziny.
Nadwaga i otyłość w wieku rozwojowym sprzyja wystąpieniu wielu chorób – chciałoby się powiedzieć w wieku dorosłym – jednak często zdecydowanie wcześniej. Należą do nich m. in. choroby układu krążenia, cukrzyca typu 2, stłuszczenie wątroby, zaburzenia kostno-mięśniowe wynikające z przeciążenia układu ruchu, astma oskrzelowa, zespół policystycznych jajników, zaburzenia emocjonalne i inne.
Czy te dane przekonują do podjęcia profilaktycznych działań?
Co zatem robić, gdy pediatra alarmuje, boczki naszego dziecka rzeczywiście wyraźnie się zaokrąglają, a sposób jedzenia daleki jest od ideału?
Odpowiedź jest jedna – ZMIANA.
Należy konsekwentnie i całą rodziną wprowadzić zasady zdrowego odżywiania. Rozpocząć od regularnych posiłków ze śniadaniem zjadanym przed wyjściem z domu na czele. Potem, nad dzieckiem w wieku przedszkolnym pieczę przejmie placówka, zaś dziecko w wieku szkolnym powinno dostać pakiet zdrowego jedzenia i wody do picia „na wynos”.
Mogą to być: kanapki, owoce, warzywa, orzechy, zdrowe zbożowe przekąski, pitne, naturalne napoje mleczne. Jedzenie regularnie przez cały dzień jako kontrast do wygładzania się aż do popołudnia/wieczora pozwala na wyregulowanie odczuwania głodu i sytości, a przez to na zapanowanie nad sięganiem po niepożądane przekąski i nadmierne jedzenie w drugiej części dnia.
Ważne jest również aby dziecko dostawało do szkoły wodę, nie napój czy sok, które potrafią zapełnić mały brzuszek tak, że nie zmieści się do niego już zdrowy posiłek.
Kontynuacją jedzenia w szkole powinny być 1-2-3, w zależności od długości dnia dziecka, posiłki w domu. Zarówno w przypadku dorosłych i dzieci około 3 godzinne przerwy pomiędzy posiłkami to zasada. Często popełnianym błędem po powrocie do domu – przez dorosłego oraz dzieci – jest sięganie „na szybko” po wiele drobnych, przypadkowych przegryzek. To nie powinno się zdarzać zwłaszcza w domu osób z tendencją do tycia! Dobrym rozwiązaniem jest wspólne zasiadanie do zdrowego, przygotowanego dzień wcześniej posiłku np. zupy, a nawet lekkiego, niedużego drugiego dania.
Asortyment jaki powinien pojawić się w zdrowym, codziennym jadłospisie dziecka to przede wszystkim pełnoziarniste produkty zbożowe: pieczywo, kasze, makarony czy ryż, wielorakie i w różnej formie przygotowane, surowe i gotowane warzywa, rośliny strączkowe, owoce, orzechy, nasiona, jaja, ryby, nietłuste i niesłodzone przetwory mleczne takie jak: mleko, jogurty, twarożki, natomiast tłusty ser np. żółty – w małej ilości. Mięsa i przetwory również powinny być chude: drób, cielęcina, wołowina i wieprzowina – rzadziej. Należy ograniczyć takie dodatki jak sól, cukier, śmietana czy masło oraz niezdrowe techniki kulinarne zwiększające kaloryczność posiłków – zwłaszcza smażenie w dużej ilości tłuszczu.
Niezbędnym elementem stylu życia prowadzącego do zgubienia nadmiaru kilogramów oraz utrzymania właściwej sylwetki jest regularna aktywność fizyczna, o co bardzo mocno trzeba zadbać w przypadku dzieci z tzw. „tendencją do tycia”.
Zasady zdrowego odżywiania to podstawa. Do tych zasad trzeba zaliczyć wyeliminowanie z codziennej diety najbardziej szkodliwych dla zdrowia oraz sylwetki produktów.
Do grupy najbardziej niepożądanej żywności zaliczam: słodkie „sztuczne” napoje, słone przekąski typu chipsy, złej jakości, barwione, aromatyzowane słodycze o bardzo skomplikowanym składzie. Jestem też przeciwna tzw. pieczywu cukierniczemu nieznanej jakości (tzw. drożdżówkom).
Sugeruję pozbyć się z domu tych kilku grup produktów i nigdy do nich nie wracać… :)
Znajdziemy zdrowsze odpowiedniki do serwowania raz na jakiś czas: soki – najlepiej świeżo wyciskane, zbożowe przekąski typu pełnoziarniste pieczywo chrupkie, domowe wypieki czy dobrej jakości czekolada i zbożowe ciasteczka.
No i oczywiście zawsze warto skorzystać z konsultacji u dietetyka, który wszystkie zasady pomoże wprowadzić w życie!
Oprac. Mgr Elżbieta Gmurczyk – Dietetyk Multi Med
https://multimed.pl/lekarze/elzbieta-gmurczyk-46/
